Historische en toekomstige eclipsen

Waarom is een zonsverduistering zeldzaam?

De reden waarom zonsverduisteringen niet vaak voorkomen, is omdat ze slechts erg plaatselijk zichtbaar zijn op de aardbol. Over een strook van enkele duizenden kilometers breed kan men een gedeeltelijke zonne-eclips waarnemen en het is binnen een strook van slechts enkele tientallen kilometers breed dat er iets te zien is van de totaliteit.

Een andere reden ligt in de baan die zon en maan tussen de sterren aan de hemel beschrijven. De maan kruist de baan van de zon tweemaal per maand, maar er is heel wat geluk nodig opdat de zon zich op dat moment exact op die plaats zou bevinden.

Zonsverduisteringen door de eeuwen heen

In de 20e eeuw telde ons land 42 zonsverduisteringen. Vooral de eerste dertig jaar waren er opmerkelijk veel grote zonsverduisteringen.

Op 30 augustus 1905 werd de zon in het begin van de middag voor 71% bedekt door de maan. Zeer indrukwekkend was de ringvormige eclips op 17 april 1912 waarbij er 98% van de zon bedekt werd. Op 21 augustus 1914 was er midden op de dag opnieuw een zonsverduistering (69%) en nog geen zeven jaar later, op 8 april 1921, was de zon in de ochtend voor 85% verduisterd. Op 24 januari 1925 was er opnieuw een eclips (77%) en op 29 juni 1927 weer een (91%) vroeg in de ochtend. In Engeland was deze eclips totaal, maar daar gooide bewolking roet in het eten.

Daarna duurde het tot 30 juni 1954 voor de volgende grote eclips in ons land te zien was. De zon werd een sikkel en onder de half bewolkte hemel werd het midden op de dag erg schemerig. Op 15 februari 1961 was er 's ochtends om kwart voor negen een zonsverduistering bij lage zonnestand, zodat deze goed te zien was. De zonsverduistering van 11 augustus 1999 kan voor ons land gezien worden als de belangrijkste van de 20e eeuw.

Recente zonsverduisteringen in Europa

25 februari 1971

 

Heel Europa (gedeeltelijk)

30 juni 1973

 

Zuid Europa (totaal in Afrika)

11 mei 1975

 

Heel Europa (gedeeltelijk)

29 april 1976

 

Heel Europa (ringvormig in Afrika en Azië)

20 juli 1982

 

Noord-West Europa (gedeeltelijk)

15 december 1982

 

Heel Europa (gedeeltelijk)

4 december 1983

 

Zuid Europa (ringvormig in Afrika)

30 mei 1984

 

Heel Europa (ringvormig in Marokko)

21 mei 1993

 

Noord Europa (gedeeltelijk)

10 mei 1994

 

Noord-West Europa (ringvormig in Amerika)

12 oktober 1996

 

Heel Europa (gedeeltelijk)

11 augustus 1999

 

Heel Europa (totaal in Centraal-Europa)

31 mei 2003

 

Noord-West Europa (ringvormig in IJsland en Groenland)

3 oktober 2005

 

Europa, Afrika

29 maart 2006

 

Europa (gedeeltelijk), Afrika, Turkije (totaal)

4 januari 2011

 

Europa, Afrika, Azië (gedeeltelijk)

20 maart 2015

 

Europa, Ijsland, Noord-Afrika

11 augustus 2018

 

Europa, Azië

 

Recente verduisteringen

De ringvormige eclips van 31 mei 2003 was ook gedeeltelijk in Midden-België waar te nemen. Om de ringvormige fase volledig te zien moesten we bijvoorbeeld naar IJsland. Deze eclips was de eerste in België sinds de volledige eclips van 11 augustus 99. De eclips was niet in zijn totaliteit waar te nemen, daarvoor moeten we in België nog wachten tot 2090.

De eclips van 8 april 2005 was niet in België te zien, maar wel in een smalle strook voor de kust van Nieuw-Zeeland, door de Stille Oceaan, naar Panama, Colombia en Venezuela. Het overgrote deel van het "pad" van de eclips lag in de oceaan. In de omgeving van Panama duurde de ringvormige fase slechts 17 seconden, om 00u12 Belgische tijd. Sluierbewolking zorgde ervoor dat die korte totaliteit met het blote oog of een zonnebril kon bekeken worden. Er waren geen sterren of planeten te zien. Het was een bijzondere zonsverduistering: een zogenaamde Hybride-eclips of ringvormig-totale eclips. Dat wil zeggen dat er op de centrale lijn van de eclips een ringvormige zonsverduistering is, behalve in de buurt van het middelpunt.

Op 4 januari 2011 vond er een gedeeltelijke eclips plaats die zichtbaar was in een groot deel van Europa, noordelijk Afrika, Arabië en het westen van Azië. Het begin van de eclips was voor ons in België onzichtbaar. De grootste verduistering vond in het noorden van Zweden plaats. Daar werd 85,7% van de zondiameter door de maan bedekt.

Verwachte verduisteringen

21 juni 2020

 

Afrika, Azië, Zuid-Oost Europa

10 juni 2021

 

Noord-Amerika, Europa, Azië

25 oktober 2022

 

Europa, Afrika

29 maart 2025

 

Afrika, Europa, Rusland

12 augustus 2026

 

Europa, Groenland

2 augustus 2027

 

Marokko, Spanje, Europa

26 januari 2028

 

Centraal en Zuid-Amerika, West-Europa

1 juni 2030

 

Europa, Afrika, Midden Oosten

20 maart 2034

 

Afrika, Europa, West-Azië

21 augutus 2036

 

Alaska, Canada, Antartica, Europa

16 januari 2037

 

Afrika, Europa, Midden-Oosten

5 januari 2038

 

Noord-Amerika, Afrika, Europa

2 juli 2038

 

Amerika, Afrika, Europa, Midden-Oosten

21 juni 2039

 

Noord-Amerika, West-Europa

31 mei 2049

 

Amerika, Afrika, Zuid-Europa

14 november 2050

 

Canada, Noord-Afrika, Europa

Is er iets onduidelijk? Heb je een fout gevonden? Mail ons!