En hoe gaat het met komeet C/2023 A3?
Komeet C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) werd ontdekt in januari 2023. En snel na de ontdekking wordt de periode rond de periheliumdoorgang van deze komeet, op 27 september, aangekondigd als het hoogtepunt van de herfst van 2024. Meer zelfs , komeet C/2023 A3 wordt beschouwd als een mogelijke “komeet van de eeuw”.
Al is de helderheid van een komeet onvoorspelbaar, de meeste bronnen zijn het er over eens dat C/2023 A3 waarschijnlijk zichtbaar zal worden met het blote oog. En vermits het lang geleden is dat er nog zo'n heldere komeet te zien was, zijn veel waarnemers nu al erg enthousiast. Bovendien zou deze komeet een prachtige staart kunnen ontwikkelen . En nog een leuk vooruitzicht: C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) zal perfect zichtbaar zijn in het noordelijk halfrond.
De VVS-werkgroep Kometen en de Volkssterrenwachten zijn dan ook gestart met overleg over een gezamenlijk evenement rond deze komeet half oktober 2024, dus na de periheliumdoorgang.
Maar de afgelopen maanden, toen komeet C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS de binnenste delen van het zonnestelsel naderde, zou de komeet helderder moeten worden. Waarnemers stelden evenwel vast dat dit helemaal niet gebeurde. De helderheid bleef gelijk en de ontwikkeling van een staart viel stil. Nu gebeurt het wel meer dat de evolutie van een lang-periodieke komeet een tijdje stilvalt, maar eens terug opgestart, wordt de achterstand snel ingehaald. Er was dan ook geen ongerustheid.
Deze maand duiken er echter op meerdere internetsites berichten op over een uiteenvallende kern van komeet C/2023 A3. Aanleiding voor deze berichten is de publicatie begin juli van de paper “Inevitable Endgame of Comet Tsuchinshan-ATLAS (C/2023 A3)” van Zdenek Sekanina.
De auteur is een Tsjechisch-Amerikaanse astronoom en komeetexpert bij het Jet Propulsion Laboratory van NASA. Op 8 juli 2024 stelde hij in zijn paper dat de komeet in een vergevorderde fase van fragmentatie is beland. En het einde van komeet Tsuchinshan-ATLAS is dan ook onvermijdelijk. Meerdere elementen in het gedrag van de komeet suggereren dat de kern bezig is met uiteenvallen in donkere brokstukken die daarna in de ruimte verdwijnen en onzichtbaar zijn. En het ontbreken van een lange stofstaart wijst er op dat deze grote brokstukken niet verder uiteenvallen in microscopisch kleine stofdeeltjes. De volledige tekst van de paper kan worden geraadpleegd op internet op basis van de titel. (Of https://arxiv.org/pdf/2407.06166?fbclid ... J1DiFZBgQ)
Niet iedereen is even pessimistisch als Zdenek Sekinina. In een eerste reactie op de recente paper stelt Nick James, directeur van de Comet Section van de British Astronomical Association, dat de stellingen uit de paper het zonder meer waard zijn om te onderzoeken en op te volgen. Maar dat voor hem niets wijst op een komeet die bezig is met uiteen te vallen.
En ongetwijfeld gaan de komende dagen/weken nog andere komeetspecialisten zich mengen in het debat. Opvolgen is dus de boodschap.
Is de hype voorbij? En moeten we op zoek gaan naar een nieuwe kandidaat voor “komeet van de eeuw”? Nog even afwachten. Kometen zijn immers grillig en onvoorspelbaar. Eerst kijken wat er de komende weken met de komeet gebeurt.
Maar als de komeet inderdaad uit elkaar valt en je wilt die nog steeds waarnemen of fotograferen, dan is wachten niet aan te raden. Ook al is de huidige magnitude van de komeet 9,6, ruim buiten het bereik van het blote oog. Een middelgrote tot grote amateurtelescoop dan maar?
