Overslaan en naar de inhoud gaan

Ontdek wat er allemaal te zien is aan de hemel in oktober!

Planeten Juli

De zichtbare planeten

Mercurius is deze maand niet te zien.

Venus staat 's ochtends in het oosten als de heldere "morgenster".

Mars is deze maand niet te zien.

Jupiter is zichtbaar in het tweede deel van de nacht aan de oostelijke hemel in de Tweelingen (Gemini).

Saturnus komt in het begin van de maand op rond 19h. De planeet is heel de nacht zichtbaar.


De maan en planeten als wegwijzer

Zaterdag 5 oktober om 20h zien we laag boven de zuidoostelijke hemel Saturnus op slechts 4 graden (achtmaal de schijnbare maandiameter) van de maan. Om 4h passeert de maan op 3 graden van de planeet.

Tussen 6 en 10 oktober is een zwakke meteorenzwerm actief: de Draconiden. Er is echter storend maanlicht: het is Volle Maan op 7 oktober.

Maandag 13 oktober komt de maan (in Laatste Kwartier) op om 23h25. Een uurtje later zien we ze staan tussen Jupiter en de ster Pollux van de Tweelingen (Gemini). Rond 05h staat de maan op één lijn met Castor en Pollux.

Zondag 19 oktober om 7h zien we laag boven de oostelijke horizon de smalle maansikkel op 6 graden van de heldere Venus.

Dinsdag 21/10 en woensdag 22/10 passeren de Orioniden, een meteorenzwerm afkomstig van de bekende komeet Halley. Deze komeet wordt in 2061 terugverwacht.  Deze zwerm vertoont geen speciale pieken. Men kan een 20-tal meteoren per uur verwachten, ze zijn snel en soms met nalichtende sporen. Als men hun spoor naar achter verlengt, schijnen ze te ontstaan in een punt boven het sterrenbeeld Orion tussen Betelgeuze en de Tweelingen, vandaar de naam “Orioniden”. Orion komt pas op rond middernacht, eerder kijken heeft geen zin. Er is geen storend maanlicht.

Zondagnacht 26 oktober schakelen we weer over naar wintertijd: de klok wordt 1 uur teruggedraaid.

Maandag 27 oktober rond 18h30 vinden we de maansikkel in de Boogschutter (Sagittarius), pal ten zuiden van de ster Nunki.


Enkele sterrenbeelden in de kijker

Zuidervis

Halverwege de maand staat het grote Herfstvierkant (Pegasus) rond 23u hoog aan de zuidelijke hemel. Verlengen we de rechterzijde ervan naar beneden dan vinden we een heldere ster vlak boven de horizon: Formalhaut. 

Dit is de helderste ster van het sterrenbeeld Piscis Austrinus, de Zuidervis; Het stelt een vis voor die op zijn rug ligt en van het water drinkt dat uit de kruiken van Aquarius stroomt. Formalhaut is een blauwwitte ster op een afstand van 25 lichtjaar. Ze wordt door de Arabieren Fum al Hut genoemd: bek van de vis.

Steenbok

Het sterrenbeeld Steenbok (Capricornus in het Latijn) staat in onze streken altijd vrij laag boven de horizon. De naam betekent gehoornde geit. Ondanks het feit dat het al een oud sterrenbeeld is bestaat het uit relatief zwakke sterren.

De Zomerdriehoek kan een hulp zijn om het te vinden. Verlengen we de rechterzijde (Wega-Altair) naar beneden, dan komen we bij de sterren Algebi en Dabi van de Steenbok. De rest van het sterrenbeeld vinden we ten oosten van deze sterren, met als laatste de ster Deneb Algiedi. Halverwege de maand rond 21u30 staat de Steenbok pal boven de zuidelijke horizon.