Kalender |
Zie zonnekalender en maankalender. |
Kalenderjaar |
Zie jaar. |
Kernschaduw |
De kernschaduw of slagschaduw van een donker voorwerp dat wordt verlicht door een lichtbron, is de donkere schaduw direct achter het donkere voorwerp dat de schaduw produceert. Verder van de schaduw-as, rond de kernschaduw, bevindt zich meestal de bijschaduw. Vanuit de kernschaduw gezien wordt de lichtbron volledig bedekt, en valt er dus geen (direct) licht van de lichtbron. Wanneer men zich bij een zonsverduistering in de kernschaduw bevindt, ziet men een totale eclips, (de zon is volledig verduisterd) terwijl een waarnemer in de bijschaduw een gedeeltelijke verduistering (er is slechts een 'hap' uit de zon) ziet. Bij een maansverduistering is de maan vrijwel helemaal donker wanneer de maan zich in de umbra van de aarde bevindt, doordat geen direct zonlicht de maan kan bereiken, en slechts enigszins donkerder dan normaal wanneer de maan in de penumbra staat. |
Kilometer |
Een kilometer (km) is een afstandsmaat van duizend meter. |
Kiloparsec |
Een kiloparsec (kpc) is een afstandsmaat van duizend parsec, zo'n 30.857.411.792.014.200 km. |
Kleurindex |
Een maat voor de kleur van een ster. Het is het verschil tussen de zichtbare helderheid en de helderheid die wordt vastgelegd met een fotografische plaat, die voor een ander golflengte-gebied gevoelig is dan het oog. |
Klimmende knoop |
De klimmende knoop is de knoop waar de maan in zijn maandelijkse baan de ecliptica van zuid naar noord doorkruist. Tegenover de klimmende knoop ligt de dalende knoop. |
Knoop |
Snijpunt van de baan van een planeet, planetoïde, maan, komeet, satelliet met het eclipticavlak van de aarde. Bij een klimmende knoop beweegt het object zich van zuid naar noord, bij een dalende knoop van noord naar zuid. |
Komeet |
Een hemellichaam bestaande uit bevroren gasses, ijs, stof, gruis, rots en ijzermeteoroïden dat in een, meestal sterk uitgerekte, baan rond de zon draait. De kern van een komeet is in grootte vergelijkbaar met een berg op aarde. Als een komeet de zon nadert dan verdampt de zonnewarmte het ijsachtig materiaal wat resulteert in een wolk van gas die de kern omhult, wat we een coma noemen. Door het verdampende gas en ijs raken ook stof en gruis deeltjes los, waardoor een komeet een spoor van stof en gruis achter zich laat in zijn baan rond de zon. Door stralingsdruk en door inwerking van electrisch geladen deeltjes uitgezonden door de zon ontstaat ook een staart van gas of ionen die van de zon afgericht is. De ijle coma can zich uitstrekken tot meer dan een miljoen km van de kern en de staart van een komeet kan vele miljoenen km lang worden. |
Kosmische microgolfachtergrondstraling |
Deze achtergrond traling, in het engels afgekort tot CMBR (Cosmic Microwave Background Radiation), die in 1964 werd ontdekt door Penzias en Wilson, is de nagloed van de Oerknal (Big Bang) en het beste bewijs dat ons Heelal een onmetelijk heet en compact begin heeft gehad. In die beginperiode bestonden er nog geen melkwegstelsels, sterren of planeten — zelfs atomen hadden zich nog niet gevormd. De nagloed die we nu zien komt overeen met het tijdstip waarop het Heelal voldoende was afgekoeld om atomen te vormen (zo'n 300.000 jaar na de Oerknal), en daardoor doorzichtig werd voor straling. |
Kosmische stralen |
Zeer energierijke deeltjes die voortdurend de aarde vanuit de ruimte bereiken. De atmosfeer absorbeert de meeste ervan. Enkele komen van de zon, maar van de meeste denkt men dat ze hun oorsprong hebben buiten ons zonnestelsel. |
Kosmologie |
Afgeleid van 'kosmos' (orde, wereld) en 'logos' (woord, bespreking). Kosmologie omvat de studie van de oorsprong en de evolutie van het Universum als geheel. |
Kosmos |
Zie heelal. |
Krater |
Een krater in de sterrenkunde is een gat in de bodem van een planeet of maan, meestal veroorzaakt door de inslag van een meteoriet. Om het gat heen bevindt zich vaak een ring van materiaal dat tijdens de inslag is opgeworpen en dat boven het normale oppervlak uitsteekt als een ringvormige berg. |
Kreeftskeerkring |
Denkbeeldige cirkel rond de aarde op 23,439° noorderbreedte. Deze keerkring markeert de zomerzonnewende. De zon staat op 22 juni in het teken Kreeft en schijnt weer te keren naar het zuiden. |
Krimpende maan |
De maan wordt krimpend genoemd wanneer deze zich in een fase tussen volle maan en nieuwe maan bevindt, waarbij het verlichte deel van de maan kleiner wordt. Dit wordt ook wel afnemende maan genoemd. |
Kwartier |
Het eerste kwartier en laatste kwartier zijn maanfasen, waarbij de maan halfvol is. |